‘Stemacteren is een ervaringsambacht: je moet het héél veel doen en dan word je er steeds beter in’
Je kent Jente Kater misschien nog uit de tijd dat hij radio maakte; hij presenteerde programma’s voor onder andere 538, Radio Veronica, Kink FM en Slam!FM. Inmiddels is hij ondernemer en de trotse eigenaar van Voicebooking.com: een webshop met stemmen. Hier komen maandelijks honderden aanvragen binnen van mensen die graag geld willen verdienen met hun stem. Voor wie is dit wél en voor wie is dit niet weggelegd?
Hij begon in 2010 in zijn eentje en heeft inmiddels een professioneel bedrijf met vijftien werknemers. “Ik stond op een beurs voor webwinkels toen ik op het idee kwam om een webshop te beginnen met stemmen. Ik bleek de eerste, want het bestond nog niet. Ik heb jarenlang met veel plezier radioprogramma’s gemaakt, maar nu ik onderneem ontdek ik dat dit veel meer past bij mij als persoon. Het doel van mijn bedrijf is om de zoektocht naar de ideale voice-overstem voor de klant zo simpel mogelijk te maken: wij bieden diverse stemmen aan en uiteindelijk moet een klant net zo snel online een stem kunnen bestellen als een nieuwe spijkerbroek.”
Jentes stem was al jarenlang in radioprogramma’s en toe in een commercial te horen, maar toch zag hij zichzelf nooit als een voice-over. Als radio discjockey zette je in die tijd je stem een beetje aan, maar ik had een keer een rap gemaakt waarin mijn ‘eigen’ stem te horen was. Mijn collega Arjen Grolleman (RIP) hoorde dit en zorgde ervoor dat ik de volgende dag de promostem was van Veronica televisie. Zo is het voice-over balletje na jarenlang radio maken gaan rollen.”
‘Met een mooie stem alleen kom je er niet’
Voicebooking.com krijgt honderden aanvragen per maand van mensen die stemacteur zijn of willen worden binnen. Het valt hem op dat veel mensen makkelijk denken over dit vak: “Het klinkt misschien simpel, maar zelf zat ik jarenlang dagelijks achter een microfoon en dan nog waren mijn eerste voice-overteksten helemaal niet zo goed. Met een mooie stem alleen kom je er niet. Een goede stem is in dit vak uiteraard heel belangrijk, maar belangrijker zijn je skills- wat kun je met je stem- en het tekstinzicht dat je hebt.”
Je taak als stemacteur is een verhaal vertellen ofwel: een tekst overbrengen op precies de manier zoals deze bedoeld is. Als je stemacteur wil worden, is het om die reden waanzinnig belangrijk dat je regisseerbaar bent. Als jij in je spreekcel zit en een tekstschrijver wil jouw ingesproken tekst net even een tikje langzamer hebben en hij wil dat je derde woord in de tweede zin iets grappiger uitspreekt zonder dat je daar de nadruk erop legt, dan moet je dit snappen en direct kunnen vertalen.”
‘Je moet dit werk heel vaak doen, wil je het écht begrijpen’
“Stemacteren is een ervaringsambacht: je moet het héél veel doen en dan word je er steeds beter in. Als jij in een studio zit met een audiotechnicus, twee klanten en twee mensen van een reclamebureau, kun je er donder op zeggen dat de een iets anders in zijn hoofd heeft dan de ander. Wat belangrijk is, is dat je openstaat voor wat deze mensen zeggen. Je kunt alles wat niet direct ‘goed’ is opvatten als kritiek, of je probeert er iets mee te doen. Als je dat laatste doet, zal je teksten op een andere wijze gaan inspreken en elke dag bijleren. Dat veel gevraagde stemacteurs meestal dertig jaar of ouder zijn is niet vreemd: je moet dit werk heel vaak doen, wil je het écht begrijpen.”
Een verhaal vertellen betekent volgens Jente dat je iemand rechtstreeks aanspreekt en probeert te raken. “Onervaren stemacteurs hebben soms de neiging om op veel te veel woorden een nadruk te leggen. Neem als voorbeeld het woord ‘dood’. Dit woord is van zichzelf al zo beladen, dat het woord het niet nodig heeft om het heel nadrukkelijk uit te spreken. Al het kleinste beetje nadruk is voor het woord ‘dood’ teveel. Dit soort dingen ga je aanvoelen als je meters gaat maken met inspreken.”
‘Begin met het doen van gratis klussen’
Meters maken, ervaring opdoen, elke dag bijleren: hoe doe je dat als je nog geen stemacteur bent, maar dat wel wil worden? Als je, zoals Jente, een radioachtergrond hebt, raadt hij aan om ervoor te zorgen dat je in de positie komt dat je eens promo’s of reclamespotjes mag inspreken. Maar wat als je die positie niet hebt? “Als beginnend stemacteur heb je meestal nog geen eigen studio waar je kunt gaan inspreken om ervaring op te doen. Mijn advies: meld je aan bij de lokale radio. Het gaat erom dat je om leert gaan met die microfoon. En begin met het doen van gratis klussen: zo zorg je ervoor dat het vliegwiel langzaam gaat draaien.”
Bij Voicebooking.com bellen mensen regelmatig op met de vraag: ‘Ik heb een goede stem, kunnen jullie wat voor me doen?’ Jente vraagt zich af of dat bij professionele voetbalclubs zoals Ajax ook gebeurt: ‘Ik kan goed voetballen, kunnen jullie wat voor me doen?!’ Ook wordt er regelmatig gebeld én gemaild door mensen die zeggen graag geld te willen verdienen met hun stem. “Iedereen die de intentie heeft om dit werk te gaan doen om geld te verdienen, wens ik veel succes: ik denk dat je dan beter een opleiding advocatuur kunt gaan volgen en dat je dan eerder rijk bent. Als je erover denkt dit vak in te gaan, moet je dat doen omdat je het waanzinnig leuk vindt!”